Trong khi quan niệm truyền thống cho rằng bạn cần một phần mềm diệt virus để an toàn trực tuyến, hầu hết người dùng Windows 11 có thể không cần đến bất kỳ phần mềm diệt virus của bên thứ ba nào cả. Miễn là bạn giữ cho hệ thống của mình được cập nhật thường xuyên và thực hành các thói quen duyệt web an toàn, các lớp bảo vệ tích hợp của Windows 11 là đủ để giữ cho bạn an toàn trên không gian mạng. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tối ưu hóa hiệu suất cho thiết bị của bạn.
Windows Security: Bộ công cụ bảo mật toàn diện của bạn
Microsoft Windows Security đã có một chặng đường phát triển ấn tượng. Từng là chủ đề của nhiều trò đùa, giờ đây nó đã trở thành một giải pháp bảo mật mạnh mẽ được tích hợp sẵn vào hệ điều hành. Kể từ Windows 10, Windows Security đã trưởng thành thành một bộ công cụ toàn diện, kết hợp Microsoft Defender Antivirus, Windows Firewall và Smart App Control để chặn các tệp và mối đe dọa tiềm ẩn nguy hiểm.
Dưới đây là các thành phần chính của bộ công cụ bảo mật này:
- Bảo vệ chống vi-rút & mối đe dọa: Phát hiện mã độc truyền thống và dựa trên hành vi, kèm theo các tùy chọn quét thủ công.
- Tường lửa & bảo vệ mạng: Kiểm soát lưu lượng mạng và chặn các kết nối trái phép.
- Kiểm soát ứng dụng & trình duyệt: Bao gồm bộ lọc SmartScreen để chặn các trang web và tệp tải xuống độc hại.
- Bảo mật thiết bị: Quản lý các tính năng bảo mật phần cứng như khởi động an toàn (secure boot) và cách ly nhân (core isolation).
- Bảo vệ tài khoản: Quản lý các tùy chọn đăng nhập và giám sát độ an toàn của tài khoản.
- Hiệu suất & tình trạng thiết bị: Cung cấp cái nhìn tổng quan nhanh về tình trạng và các vấn đề tiềm ẩn của thiết bị.
Giao diện tổng quan Windows Security hiển thị trạng thái bảo mật của hệ thống
Vậy nhưng, hiệu quả thực sự của Windows Security đến đâu? Trong các đánh giá của AV-TEST tháng 1 và 2 năm 2025, Microsoft Defender Antivirus đã đạt điểm tuyệt đối 6.0 trên tất cả các hạng mục—bảo vệ, hiệu suất và khả năng sử dụng. Điều này khẳng định khả năng bảo vệ xuất sắc chống lại các cuộc tấn công mã độc nâng cao, bao gồm cả các mối đe dọa từ web và email. Hơn nữa, nó chỉ tác động tối thiểu đến hệ thống, dao động từ 1% khi tải xuống và sao chép tệp đến 23% khi khởi chạy trang web, và không có bất kỳ dương tính giả nào.
Windows Security hoạt động âm thầm ở chế độ nền, tự động cập nhật định nghĩa vi-rút và mối đe dọa mà không gây gián đoạn. Theo kinh nghiệm của tôi, nó cực kỳ hiệu quả về tài nguyên. Ngay cả trong các lần quét nền đang hoạt động, tôi chỉ quan sát thấy mức sử dụng CPU từ 11% đến 14%, không gây ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất hệ thống.
Người dùng trình duyệt Edge có thể hưởng lợi từ bộ lọc SmartScreen tích hợp, bộ lọc này chủ động quét các trang web và tệp tải xuống để phát hiện bất cứ điều gì đáng ngờ trước khi chúng tiếp cận máy tính của bạn. Ngay cả khi bạn đang sử dụng Chrome, Firefox hoặc Opera, Microsoft vẫn đảm bảo an toàn cho bạn với Network Protection. Tuy nhiên, bạn sẽ thấy cảnh báo hệ thống thay vì cảnh báo trên trình duyệt. Thêm vào đó, tất cả các trình duyệt hiện đại này cũng đã xây dựng các tính năng bảo mật khá vững chắc của riêng mình, vì vậy bạn vẫn được bảo vệ dù đang sử dụng trình duyệt nào.
Mặc dù có vẻ quen thuộc, nhưng đừng nhầm lẫn Windows Security với Microsoft Defender, hiện là một ứng dụng độc lập và là một phần của bộ Microsoft 365. Phiên bản riêng biệt này cung cấp các tính năng bổ sung như VPN và giám sát danh tính, hoạt động như một bảng điều khiển tập trung để xem và giám sát tất cả các thiết bị được kết nối với tài khoản của bạn.
Thực hành bảo mật tốt: Yếu tố then chốt hơn mọi phần mềm diệt virus
Ngay cả phần mềm diệt virus tốt nhất cũng không thể bảo vệ bạn nếu bạn không tuân thủ các thực hành bảo mật cơ bản. Bằng cách áp dụng các nguyên tắc thông thường, bạn có thể cải thiện đáng kể an ninh trực tuyến của mình. Ví dụ, đừng tải xuống các tệp đính kèm không rõ nguồn gốc hoặc đáng ngờ, và tránh tải phần mềm hoặc phim lậu từ các nguồn không xác định thường tràn ngập các cửa sổ bật lên và chuyển hướng tự động.
Giữ cho hệ thống của bạn được cập nhật với các bản cập nhật Windows mới nhất là biện pháp bảo mật quan trọng nhất mà bạn có thể thực hiện để bảo vệ hệ thống. Nhiều cuộc tấn công thành công khai thác các lỗ hổng đã được vá từ nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm trước. Logic tương tự cũng áp dụng cho trình duyệt và các ứng dụng của bạn. Những thông báo cập nhật đó có thể gây khó chịu, nhưng chúng thường bao gồm các bản vá bảo mật quan trọng.
Người dùng đang thực hiện các thực hành bảo mật tốt trên máy tính
Một điểm yếu bảo mật khác đối với nhiều người là mật khẩu. Thay vì tái sử dụng cùng một mật khẩu cho tất cả các tài khoản quan trọng của bạn, hãy sử dụng mật khẩu duy nhất và phức tạp. Hãy cân nhắc sử dụng một trong những trình quản lý mật khẩu tốt nhất để xử lý sự phức tạp của việc tạo và ghi nhớ mật khẩu mạnh cho nhiều tài khoản.
Phần mềm diệt virus bên thứ ba: Ưu nhược điểm
Các công cụ bảo mật của bên thứ ba không phải là không có giá trị, và tùy thuộc vào nhà cung cấp, chúng có thể cung cấp một số tính năng hữu ích. Một số, như Avast, cung cấp tính năng giám sát webcam để cảnh báo bạn về các nỗ lực truy cập đáng ngờ. Hầu hết các bộ bảo mật cao cấp hiện nay đều bao gồm bảo vệ chống trộm danh tính và giám sát rò rỉ mật khẩu, quét các ngóc ngách tối tăm của internet để tìm dữ liệu bị lộ của bạn.
Các tính năng kiểm soát phụ huynh mở rộng và bảo vệ VPN tích hợp là những tính năng có giá trị, bổ sung các lớp bảo mật vượt ra ngoài những gì có sẵn trong Windows Security. Quan trọng hơn, một phần mềm diệt virus của bên thứ ba có thể cung cấp cho bạn một “ý kiến thứ hai” về tình trạng tổng thể của hệ thống. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Windows sẽ tự động tắt các tính năng bảo mật tích hợp khi phát hiện một ứng dụng bảo mật của bên thứ ba được cài đặt.
Mặc dù vậy, những tính năng bổ sung này có thể dễ dàng làm nặng máy tính của bạn và ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống. Phần mềm diệt virus miễn phí của bên thứ ba thường hoạt động như một kênh tiếp thị cho các gói cao cấp của họ, với các lời nhắc nâng cấp liên tục và lo ngại về quyền riêng tư với việc thu thập dữ liệu người dùng, dẫn đến trải nghiệm người dùng tổng thể kém.
Tôi đã không sử dụng bất kỳ phần mềm diệt virus của bên thứ ba nào trong vài năm gần đây, ít nhất là trên máy tính cá nhân của mình. Tôi có một cái trên máy thử nghiệm vì đó là một phần công việc. Quyết định của tôi xuất phát từ việc tuân thủ các thực hành bảo mật kỷ luật và sự cải thiện đáng kể của giải pháp Windows Security tích hợp sẵn trong nhiều năm qua.
Cuối cùng, sự lựa chọn là của bạn. Nếu bạn cần các tính năng bổ sung mà phần mềm diệt virus của bên thứ ba cung cấp, chi phí bỏ ra có thể hoàn toàn xứng đáng. Tuy nhiên, đối với hầu hết chúng ta, những người thực hành vệ sinh bảo mật tốt, giữ hệ thống của mình được cập nhật và tránh các hành vi kỹ thuật số không an toàn, Windows Security tích hợp sẵn cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho việc sử dụng hàng ngày.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về chủ đề này trong phần bình luận bên dưới!
