Trong thời đại số, khi các YouTuber hay người có ảnh hưởng (influencer) liên tục giới thiệu những cơ hội kinh doanh hấp dẫn, việc giữ vững lý trí là điều vô cùng cần thiết. Lao đầu vào mà không có sự tìm hiểu kỹ lưỡng chẳng khác nào tấm vé một chiều đến “Thị trấn lừa đảo” – và đó chính xác là điều mà những kẻ xấu mong muốn bạn làm. Thay vì vội vàng, hãy giữ chặt ví tiền và tham khảo những mẹo sau đây để nhận biết và tránh xa các chiêu trò lừa đảo đa cấp (MLM) tinh vi đang nhan nhản trên mạng.
1. Đánh Giá Chất Lượng Sản Phẩm Cốt Lõi
Khi đứng trước một lời mời gọi hấp dẫn, dù đó là một đồng tiền điện tử mới, một “nghề tay trái” hứa hẹn thu nhập hàng trăm triệu đồng với nỗ lực tối thiểu, hay bất kỳ cơ hội nào khác, quy trình nghiên cứu của chúng tôi luôn nhất quán: chúng tôi sẽ dùng “kính lúp” để soi xét thật kỹ lưỡng sản phẩm hoặc dịch vụ cốt lõi mà họ cung cấp.
Chẳng hạn, sản phẩm được giới thiệu có phải là một loại thuốc “thần kỳ” giúp bạn tăng cơ nhanh chóng như steroid nhưng lại hoàn toàn hợp pháp? Quan trọng hơn, liệu có thực sự tồn tại một sản phẩm rõ ràng, có thể tìm thấy thông tin xác thực trên Google không?
Không có công ty hợp pháp nào lại hứa hẹn mức thu nhập khổng lồ hay lợi nhuận đầu tư cao ngất trời mà không có một sản phẩm đã được kiểm chứng và đáng tin cậy. Điều này đặc biệt đúng khi một influencer gợi ý bạn tham gia vào một đội nhóm tiếp thị đa cấp (MLM). Mặc dù không phải tất cả các công ty MLM đều là lừa đảo, nhưng những sản phẩm không có thật hoặc chất lượng đáng ngờ sẽ không đủ để duy trì bất kỳ khoản thu nhập hợp pháp nào. Do đó, đây là một dấu hiệu chết người cho thấy influencer mà bạn đang theo dõi đang vô tình (hoặc cố ý) quảng cáo một mô hình kim tự tháp.
Một trong những ví dụ điển hình về lừa đảo MLM đã bị phanh phui là “Hustler’s University” của Andrew Tate. Khi còn được phép hoạt động trên YouTube, Tate đã làm cho Hustler’s University trông giống như một khóa học hợp pháp, cam kết thu nhập khổng lồ chỉ với 49 USD mỗi tháng. Các bài đăng và video thường xuyên khoe về việc thành viên đạt được thu nhập cao trong thời gian ngắn. Mặc dù khóa học có chứa một số nội dung giáo dục cơ bản về copywriting hay dropshipping, nhưng những kiến thức này đều có thể tìm thấy miễn phí trên mạng, cho thấy chất lượng sản phẩm tệ hại. Hơn nữa, hầu hết các câu chuyện thành công đều đến từ việc người dùng kiếm hoa hồng bằng cách chia sẻ các clip của Andrew Tate và tuyển thêm người mới vào khóa học – bản chất là một mô hình kim tự tháp.
2. Cảnh Giác Với Các Chiêu Trò Thúc Ép Mua Hàng
Nếu có bất kỳ yếu tố khẩn cấp nào được đưa ra, chín trên mười lần, đó là tín hiệu để bạn phải nhanh chóng rút lui. Bạn có thể đã bắt gặp chiến thuật này, nơi ai đó hứa hẹn lợi nhuận cao nhưng chỉ khi bạn tham gia sớm. Cụm từ “Đừng bỏ lỡ cơ hội này” là một ví dụ điển hình cho chiến thuật tạo áp lực như vậy.
Như bạn có thể thấy trong các trường hợp lừa đảo, kẻ gian không chỉ sử dụng các video deepfake AI giả mạo rất tinh vi mà còn dựa vào các cụm từ như “quét ngay kẻo hối hận” để tạo ra cảm giác cấp bách.
Các ưu đãi có thời hạn có vẻ hợp lệ, nhưng chúng không gì khác ngoài một mánh khóe để hạn chế thời gian bạn có thể dành cho việc nghiên cứu kỹ lưỡng về công ty hoặc sản phẩm. Đáng buồn thay, rất nhiều người cả tin đã mắc bẫy, và đó chính xác là điều mà những kẻ lừa đảo đang mong chờ.
Thay vì lao vào ngay lập tức và mua hàng tồn kho (hoặc đầu tư vào dự án), bạn nên dành thời gian phân tích xem mọi thứ thực sự là gì. Một cơ hội tốt sẽ vẫn là một cơ hội tốt ngay cả khi bạn chờ đợi thêm 24 giờ, và không ai có thể thuyết phục bạn điều ngược lại.
3. Nghiên Cứu Kỹ Lưỡng Về Công Ty
Người phụ nữ làm việc trên MacBook Air, biểu tượng cho việc nghiên cứu kỹ lưỡng thông tin công ty và dự án.
Chúng tôi thường khuyên mọi người nên thận trọng với tiền điện tử và khai thác tiền điện tử, không phải vì không có các dự án hợp pháp, mà vì các vụ lừa đảo vẫn còn rất phổ biến trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, hầu hết các vụ lừa đảo này đều sẽ bị bại lộ chỉ sau một vài tìm kiếm nhanh trên Google – các mô hình đa cấp (MLM) được quảng cáo bởi các nhân vật nổi tiếng trên mạng cũng không ngoại lệ.
Nếu sản phẩm không thực tế chưa phải là dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất, thì việc không có bất kỳ thông tin nào về công ty trên các công cụ tìm kiếm hoặc mạng xã hội chắc chắn sẽ là một điểm đáng ngờ cực lớn. Những kẻ lừa đảo này thường nhắm vào những người ít hiểu biết về công nghệ số. Nhưng nếu có một số thông tin trực tuyến có vẻ hợp lệ thì sao?
Trong trường hợp đó, hãy tìm kiếm công ty hoặc sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội như Reddit và các trang mạng xã hội chính thức của công ty. Những đánh giá tiêu cực là một dấu hiệu đáng báo động, và tình huống đáng ngờ không kém là khi hầu hết thông tin trực tuyến chỉ đến từ chính công ty đó – bao gồm cả các kênh mạng xã hội đầy rẫy tài khoản bot. Bất cứ điều gì nổi bật và trông có vẻ bất thường đều có thể chỉ ra một vụ lừa đảo, đặc biệt khi kết hợp với các chiến thuật bán hàng áp lực cao hoặc việc không có sản phẩm rõ ràng.
4. Liệu Có Vẻ Quá Tốt Để Là Sự Thật?
Khi mọi thứ khác đều thất bại, hãy nhớ tin vào trực giác của bạn. Nếu điều gì đó nghe có vẻ quá tốt đến mức khó tin, thì rất có thể đó chính là sự thật. Hãy suy nghĩ về điều đó – ai đó tuyên bố bạn sẽ kiếm được rất nhiều tiền mà hầu như không cần làm gì hoặc chỉ cần một khoản đầu tư nhỏ nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng tất cả chúng ta đều biết cuộc sống không vận hành theo cách đó.
Ngay cả khi bạn không nhận thức được một cách rõ ràng, cơ thể bạn sẽ báo hiệu khi có điều gì đó không ổn. Ví dụ cụ thể: vài tháng trước, tôi đã nhận được lời mời làm quản trị viên trò chơi từ một MMORPG mới nổi, có vẻ ban đầu rất tiềm năng. Tuy nhiên, có một số áp lực nhất định và mức lương được cho là khoảng 3.000 USD mỗi tháng cho công việc tối thiểu. Mặc dù cảm giác hưng phấn đến từ viễn cảnh kiếm tiền, tôi cũng cảm thấy một sự khó chịu trong lòng.
Khi người “tuyển dụng” cố gắng thúc giục tôi tham gia phỏng vấn, tôi đã xem xét kỹ hơn các ảnh chụp màn hình của trò chơi và nhận ra chúng trông rất đáng ngờ. Sau khi lục lọi một vài bài đăng trên mạng xã hội của công ty, rõ ràng là 100.000 người theo dõi của họ đều là bot – hầu như không có tài khoản thật.
Vài tìm kiếm trên Google tiết lộ rằng công ty chỉ mới hoạt động được một tháng, khiến việc có một lượng người chơi đông đảo như vậy trong thời gian ngắn là điều bất khả thi nếu lượng người chơi đó được tích lũy tự nhiên. Tôi đã làm điều cần làm và chặn người phỏng vấn, nhờ đó tự cứu mình khỏi việc lãng phí thời gian và tránh căng thẳng khi trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo. Cảm giác lo lắng của tôi đã đúng lần này!
Trong hầu hết các trường hợp, việc ghi nhớ những điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng nhìn thấu hầu hết các vụ lừa đảo trên YouTube và các nền tảng trực tuyến khác. Hãy luôn cảnh giác!
