Webcam là một công cụ cực kỳ hữu ích trong cuộc sống hiện đại, nhưng nếu không được bảo mật đúng cách, chúng có thể trở thành một cánh cửa dẫn đến những vi phạm quyền riêng tư nghiêm trọng. Từ các cuộc tấn công mạng đến việc bị theo dõi trái phép, những mối đe dọa này là có thật. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chủ động ngăn chặn kẻ xấu truy cập vào webcam và xâm phạm không gian cá nhân của mình. Việc hiểu rõ các rủi ro và áp dụng biện pháp phòng ngừa cần thiết sẽ giúp bạn an tâm hơn khi sử dụng thiết bị công nghệ hàng ngày.
1. Sử Dụng Nắp Che Webcam Vật Lý
Một trong những biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ quyền riêng tư webcam là sử dụng nắp che vật lý. Năm 2016, tờ The Guardian từng đưa tin rằng cả CEO Meta Mark Zuckerberg và cựu Giám đốc FBI James Comey đều có thói quen che webcam laptop của mình. Như Comey đã chia sẻ: “Tôi dán một miếng băng dính lên camera vì tôi thấy một người thông minh hơn tôi cũng làm như vậy.”
Nắp che webcam tích hợp trên laptop ASUS Vivobook S 15 OLED giúp bảo vệ quyền riêng tư
Phương pháp đơn giản này giúp chặn hoàn toàn việc theo dõi trái phép, ngay cả khi thiết bị của bạn bị xâm nhập. Do đó, để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân, bạn hãy luôn che camera laptop hoặc webcam khi không sử dụng. Nếu thiết bị của bạn không có nắp che tích hợp, bạn có thể dùng băng dính không trong suốt. Tuy nhiên, một nắp trượt chuyên dụng là lựa chọn tốt hơn, cho phép bạn dễ dàng mở che khi cần dùng đến.
2. Ngắt Kết Nối Hoặc Tắt Webcam Khi Không Sử Dụng
Nếu bạn cảm thấy không thoải mái với việc che webcam, hãy tạo thói quen ngắt kết nối webcam rời hoặc tắt webcam tích hợp khi không dùng. Điều này đảm bảo rằng ngay cả khi thiết bị của bạn bị xâm phạm, tin tặc cũng không thể truy cập vào webcam và theo dõi bạn. Khi cần sử dụng, chỉ cần cắm lại hoặc bật lên là bạn đã sẵn sàng.
Giao diện Device Manager trên Windows hiển thị cách tắt webcam tích hợp để tăng cường bảo mật
Đối với webcam rời, bạn chỉ cần rút phích cắm khỏi máy tính. Còn đối với webcam tích hợp, bạn có thể tắt chúng thông qua Device Manager trên Windows hoặc System Preferences trên macOS. Việc chủ động ngắt kết nối hoặc tắt webcam là một bước quan trọng để bảo vệ quyền riêng tư kỹ thuật số của bạn khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn.
3. Chặn Ứng Dụng & Website Đáng Ngờ Truy Cập Webcam Của Bạn
Webcam của bạn có thể bị xâm nhập bởi một ứng dụng độc hại, phần mềm độc hại (malware) hoặc trang web bí mật giành quyền truy cập. Một khi các ứng dụng này có quyền truy cập, chúng có thể kích hoạt webcam bất cứ lúc nào để theo dõi bạn. Vì vậy, bạn phải thường xuyên kiểm tra cài đặt quyền truy cập trên thiết bị và thu hồi quyền truy cập camera của bất kỳ ứng dụng đáng ngờ nào.
Cài đặt quyền truy cập camera cho ứng dụng trong menu Settings của Windows 11 giúp kiểm soát quyền riêng tư
Bạn có thể thu hồi quyền truy cập camera cho các ứng dụng đáng ngờ trong phần cài đặt quyền ứng dụng của hệ điều hành. Tương tự, bạn cũng có thể từ chối quyền truy cập của các trang web trong cài đặt trình duyệt web của mình.
4. Chú Ý Đến Bối Cảnh Phía Sau Trong Cuộc Gọi Video
Nếu bị bỏ qua, bối cảnh phía sau bạn trong các cuộc gọi video có thể vô tình tiết lộ các vật dụng cá nhân, dữ liệu nhạy cảm hoặc thông tin riêng tư. Điều này có thể làm lộ đời tư của bạn, ảnh hưởng đến danh tiếng với đồng nghiệp, bạn bè hoặc khách hàng. Do đó, bạn nên thực hiện kiểm tra nhanh bối cảnh trước khi tham gia một cuộc họp trực tuyến.
Hãy đảm bảo rằng không có nội dung nhạy cảm nào hiển thị. Tận dụng các tính năng phần mềm để làm mờ hoặc thay thế phông nền của bạn, và cân nhắc sử dụng hình nền ảo để che đi những gì đang có phía sau bạn.
5. Cập Nhật Driver Webcam Thường Xuyên Để Đảm Bảo An Toàn
Tin tặc cũng có thể khai thác các lỗ hổng và lỗi trong driver webcam lỗi thời để xâm nhập vào thiết bị và truy cập camera của bạn. Mặc dù hầu hết các hệ điều hành tự động cập nhật driver khi có các bản cập nhật OS mới, bạn vẫn nên kiểm tra thủ công các driver mới trên trang web của nhà sản xuất, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng webcam rời, và cài đặt chúng.
Bằng cách luôn cập nhật driver, bạn đảm bảo đang sử dụng các bản vá bảo mật mới nhất từ hệ điều hành hoặc nhà sản xuất, giúp bảo vệ cả webcam và quyền riêng tư của bạn. Việc này là một bước chủ động quan trọng trong việc duy trì an ninh mạng.
6. Nhận Biết Các Dấu Hiệu Webcam Bị Xâm Nhập
Webcam bị xâm nhập càng lâu không bị phát hiện, mối đe dọa đối với quyền riêng tư của bạn càng lớn. Đó là lý do tại sao bạn phải có khả năng nhận biết các dấu hiệu khi tin tặc bí mật kích hoạt webcam để theo dõi bạn. Một chỉ báo quan trọng là đèn webcam bất ngờ bật sáng, ngay cả khi bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng camera nào.
Nếu webcam của bạn xuất hiện trạng thái “đang sử dụng” khi bạn cố gắng truy cập hoặc nếu bạn tìm thấy những bức ảnh hoặc video bất thường trên thiết bị, đây có thể là dấu hiệu của việc bị tấn công. Nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào, bạn có thể xem lại nhật ký hoạt động của webcam để phát hiện bất kỳ truy cập trái phép nào và xác minh liệu webcam của bạn có bị xâm nhập hay không.
Đây là một số bước quan trọng bạn có thể thực hiện để củng cố quyền riêng tư webcam và bảo vệ cuộc sống cá nhân của mình. Nếu bạn chưa ưu tiên bảo mật webcam, hãy bắt đầu áp dụng những mẹo trên ngay hôm nay để ngăn chặn bất kỳ vi phạm quyền riêng tư vô tình nào mà bạn có thể hối tiếc về sau.
