Sở hữu một chiếc máy tính Windows mới thực sự là một trải nghiệm đầy hứng khởi. Tuy nhiên, trước khi bạn bắt đầu khám phá và sử dụng nó một cách sâu rộng, có một vài cài đặt quan trọng mà mọi người dùng công nghệ sành sỏi đều nên điều chỉnh ngay lập tức. Những tinh chỉnh này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất, tăng cường quyền riêng tư mà còn cá nhân hóa trải nghiệm sử dụng, giúp thiết bị của bạn hoạt động trơn tru và an toàn hơn ngay từ ban đầu. Việc dành chút thời gian cho các bước thiết lập cơ bản này sẽ mang lại lợi ích lâu dài, đảm bảo bạn có một nền tảng vững chắc cho mọi tác vụ.
1. Kích Hoạt Lịch Sử Clipboard
Theo mặc định, Windows chỉ ghi nhớ mục cuối cùng mà bạn đã sao chép. Điều này có thể đủ cho việc sử dụng cơ bản, nhưng đối với những ai thường xuyên xử lý nhiều tác vụ cùng lúc—như viết lách, nghiên cứu hay lập trình—thì khả năng này lại cực kỳ hạn chế. Đó là lý do tại sao một trong những cài đặt đầu tiên mà bạn nên bật trên máy tính Windows mới của mình chính là Lịch sử Clipboard.
Với tính năng này, Windows sẽ lưu trữ tới 25 mục mà bạn đã sao chép, bao gồm cả văn bản và hình ảnh. Bất cứ lúc nào, bạn chỉ cần nhấn tổ hợp phím Windows + V để mở trình quản lý clipboard và chọn từ danh sách các mục đã sao chép. Tính năng này giúp tiết kiệm vô số thời gian tìm kiếm lại liên kết hoặc đoạn văn bản mà bạn tưởng chừng đã mất. Điểm nổi bật là khả năng đồng bộ hóa các mục clipboard giữa các thiết bị và ghim những nội dung thường dùng để truy cập nhanh chóng.
Tùy chọn ghim mục trong lịch sử Clipboard của Windows 11, giúp người dùng dễ dàng truy cập nội dung thường dùng.
2. Thay Đổi Ứng Dụng Mặc Định
Thực tế, hầu hết các ứng dụng mặc định trên Windows đều hoạt động ổn định cho nhu cầu cơ bản. Tuy nhiên, không phải tất cả đều tối ưu hóa trải nghiệm. Trước khi đi sâu vào sử dụng, bạn nên thay đổi trình duyệt mặc định từ Edge sang Chrome nếu bạn đã quen với hệ sinh thái Google. Việc này giúp đồng bộ hóa dữ liệu duyệt web giữa máy tính và điện thoại dễ dàng hơn nhiều.
Một ứng dụng mặc định khác bạn có thể cân nhắc thay đổi là trình phát đa phương tiện. Nhiều người dùng ưa chuộng VLC media player vì nó linh hoạt hơn và hỗ trợ đa dạng các định dạng tệp. May mắn thay, Windows cung cấp công cụ dễ dàng để thay đổi các ứng dụng mặc định, giúp quá trình này diễn ra nhanh chóng.
Menu cài đặt ứng dụng mặc định trong ứng dụng Cài đặt của Windows 11, nơi người dùng có thể thay đổi các ứng dụng mặc định.
3. Loại Bỏ Bloatware (Ứng Dụng Rác)
Dù là điện thoại hay máy tính xách tay mới, việc gỡ bỏ các ứng dụng được cài đặt sẵn là điều không thể bỏ qua. Trên các thiết bị Windows, không chỉ Microsoft cài đặt bloatware mà các nhà sản xuất cũng thường thêm vào bộ phần mềm không cần thiết của riêng họ.
Mặc dù một số ứng dụng này có thể hữu ích, nhưng phần lớn chúng được thiết kế để quảng bá thương hiệu hoặc thúc đẩy các gói đăng ký mà bạn không cần (ví dụ như các bản dùng thử phần mềm diệt virus). Vấn đề là những ứng dụng này không chỉ chiếm dung lượng mà một số còn chạy ngầm, tiêu tốn tài nguyên hệ thống, làm hao pin và cuối cùng ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể của máy tính. Để tránh điều này, hãy đảm bảo gỡ cài đặt mọi bloatware khỏi thiết bị Windows của bạn.
4. Kiểm Soát Ứng Dụng Khởi Động Cùng Windows
Việc kiểm soát các ứng dụng được cấu hình để chạy khi Windows khởi động cũng là một bước quan trọng. Mặc dù một số ứng dụng—như dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc phần mềm bảo mật—là cần thiết, nhưng nhiều ứng dụng khác có thể được tắt an toàn.
Chẳng hạn, bạn không cần Spotify, Microsoft Teams hay Steam tự động khởi động mỗi khi bật máy tính. Các chương trình này có thể chờ đợi cho đến khi bạn chọn mở chúng. Việc có quá nhiều ứng dụng chạy khi khởi động không chỉ làm chậm quá trình khởi động mà còn tiêu tốn tài nguyên hệ thống một cách không cần thiết.
Đó là lý do tại sao, sau khi cài đặt các ứng dụng cần thiết trên máy tính Windows mới, bạn nên xem lại danh sách các ứng dụng khởi động và tắt bất cứ thứ gì không quá quan trọng đối với công việc của mình. Nếu gặp một ứng dụng không quen thuộc, hãy tìm kiếm nhanh trên mạng để hiểu mục đích của nó.
Thẻ Ứng dụng khởi động trong Trình quản lý Tác vụ của Windows 11, hiển thị danh sách các chương trình tự chạy khi hệ thống khởi động.
5. Quản Lý Cài Đặt Quyền Riêng Tư
Theo mặc định, Windows thu thập một lượng đáng kể dữ liệu để “cải thiện” trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, nhiều người không muốn chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân, vì vậy việc kiểm soát và điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư là cần thiết.
Ví dụ, Windows được thiết lập để thu thập dữ liệu chẩn đoán ngay khi xuất xưởng. Điều này bao gồm thông tin về việc sử dụng ứng dụng, hiệu suất hệ thống và thậm chí cả cách bạn tương tác với các tính năng khác nhau. Ngoài ra, việc Microsoft sử dụng dữ liệu theo dõi quảng cáo để cung cấp quảng cáo cá nhân hóa cũng là một điểm cần chú ý. Tương tự như vậy, bạn nên điều chỉnh nhiều cài đặt quyền riêng tư khác của Windows. Mặc dù mất một chút thời gian, nhưng điều này mang lại sự an tâm khi biết dữ liệu của bạn không bị chia sẻ một cách không cần thiết.
Menu cài đặt chẩn đoán và phản hồi trong ứng dụng Cài đặt của Windows 11, nơi người dùng quản lý dữ liệu thu thập.
6. Chặn Quảng Cáo Phiền Toái
Một trong những phiền toái lớn nhất với Windows 11 là sự xuất hiện dày đặc của quảng cáo, dường như chúng xuất hiện ở mọi nơi. Từ các gợi ý cá nhân hóa trong menu Start cho đến các biểu ngữ quảng cáo trên màn hình khóa, những quảng cáo này thực sự gây khó chịu. Đôi khi có cảm giác như Windows đang liên tục cố gắng bán một thứ gì đó. May mắn thay, việc loại bỏ những quảng cáo phiền toái này trên Windows 11 không quá khó khăn, vì vậy hãy đảm bảo thực hiện ngay khi có thể.
7. Đặt Giới Hạn Sạc Pin Laptop
Tuổi thọ pin là yếu tố quan trọng đối với bất kỳ thiết bị di động nào, và laptop Windows của bạn cũng không ngoại lệ. Để tối đa hóa tuổi thọ của pin, bạn nên đặt giới hạn sạc pin và ngăn nó đạt 100%. Điều này giúp giảm sự hao mòn và duy trì sức khỏe của pin về lâu dài.
Hầu hết các laptop hiện đại, đặc biệt từ các thương hiệu như Lenovo, Dell và ASUS, đều đi kèm với phần mềm tích hợp để quản lý sức khỏe pin. Ví dụ, laptop Lenovo thường có ứng dụng Lenovo Vantage, cho phép bạn đặt ngưỡng sạc. Khi pin đạt 80%, quá trình sạc sẽ dừng lại, giúp ngăn ngừa tình trạng sạc quá mức.
Tùy chọn Chế độ Bảo tồn pin (Conservation Mode) trong ứng dụng Lenovo Vantage, giúp kéo dài tuổi thọ pin laptop.
8. Kích Hoạt Tính Năng Khôi Phục Hệ Thống (System Restore)
Giống như bất kỳ hệ điều hành nào khác, Windows cũng dễ gặp phải lỗi và các sự cố không lường trước. System Restore là một tính năng tiện dụng có thể giúp bạn đưa hệ thống trở lại trạng thái ổn định trước đó trong trường hợp có sự cố—cho dù đó là một bản cập nhật gây lỗi, một chương trình không tương thích, hay một lỗi hệ thống.
Vì một lý do nào đó, System Restore không được bật mặc định trên các thiết bị Windows 11, vì vậy bạn hãy luôn đảm bảo tự kích hoạt nó ngay lập tức. Tính năng này hoạt động như một “tấm lưới an toàn”, mang lại sự yên tâm khi biết rằng bạn có thể khôi phục hệ thống mà không cần cài đặt lại Windows hoàn toàn.
9. Cấu Hình Sao Lưu Dữ Liệu
Ngay cả khi đã bật System Restore và sử dụng các công cụ khắc phục sự cố tích hợp của Windows, vẫn luôn có khả năng hệ thống của bạn gặp phải các vấn đề mà những phương pháp đó không thể khắc phục. Đó là lý do tại sao việc có một bản sao lưu đáng tin cậy là điều cần thiết, đặc biệt trong trường hợp xảy ra thảm họa như hỏng ổ cứng hoặc vô tình mất các tệp quan trọng.
Để giữ an toàn cho các tệp quan trọng, bạn có thể sử dụng các dịch vụ lưu trữ đám mây như OneDrive. Tuy nhiên, thay vì sao lưu mọi thứ, bạn nên cấu hình cài đặt sao lưu và chỉ chọn những tệp và thư mục mà bạn thực sự cần. Điều này giúp tối ưu hóa không gian lưu trữ và đảm bảo chỉ những dữ liệu quan trọng nhất được bảo vệ.
Cài đặt sao lưu OneDrive trên Windows, cho phép người dùng cấu hình các thư mục cần sao lưu lên đám mây.
Việc thiết lập máy tính Windows mới của bạn với tất cả các thay đổi và tinh chỉnh này có thể mất một chút thời gian, nhưng đây là một nhiệm vụ chỉ cần làm một lần và chắc chắn đáng giá. Vì vậy, nếu bạn vừa mua một chiếc máy tính Windows mới, đừng vội vàng sử dụng nó ngay khi mở hộp. Hãy dành thời gian điều chỉnh những cài đặt này để đảm bảo trải nghiệm mượt mà, an toàn và cá nhân hóa hơn. Hãy chia sẻ những cài đặt nào bạn thường ưu tiên tinh chỉnh trên máy tính Windows mới của mình trong phần bình luận bên dưới!
